۱۳۸۹ اسفند ۱, یکشنبه

کتاب، کتاب، کتاب

ژان پل سارتر در "هستی گرایی و انسانیت" (لندن، 1974) از معضل یک جوان فرانسوی در 1942 می گوید که از سویی باید از مادر بیمارش نگهداری کند و از سوی دیگر باید به مقاومت بپیوندد و با آلمانی ها بجنگد. راه سوم برای این جوان آن است که به مادرش بگوید به مقاومت می پیوندد، و به همقطارانش بگوید از مادرش مراقبت خواهد کرد، و آنگاه به گوشه ای برود و مطالعه کند (نقل از اسلاوج ژیژک، خشونت، نیویورک، 2008).
هفته ی پیش یکی دیگر از فروشگاه های زنجیره ای کتاب در آمریکا اعلام ورشکستگی کرد و همه چیز را به حراج گذاشت. قابل توجه است که کتابفروشی های مستقل سالهاست به این بن بست رسیده اند و امروز تعداد کتابفروش های مستقل آمریکایی در سراسر شهر لس آنجلس به انگشتان یک دست نمی رسد. آنهایی هم که مانده اند بیشتر خرازی هستند تا کتابفروشی، یا اینکه درگیر نوع خاصی از تجارت کتاب مانند کتاب عتیقه و نایاب، و یا کتاب به زبان های بیگانه و جز آن هستند. منظر این ورشکستگی ها از چشم من با تصویر آن کرکسی که در انتظار مرگ کودکی است تفاوتی نمی کند. عباس معروفی در نگاشتی از تکرار این فاجعه در ایران می گوید و از نشر نی. در آمریکا می شود گفت که آب از سر گذشته است و آمار خواندن کتاب، چه روی کاغذ و چه روی رایانه، آنقدر پایین آمده است که ارتباط مردم کوچه و بازار با خواندن و دانستن به کلی قطع شده است. در چنین شرایطی مردم حتی نمی دانند که نمی دانند. برعکس بسیاری از آمریکایی ها باور دارند که به قدر کافی از همه چیز آگاهی دارند چون تلویزیون می بینند و فیس بوک شان را روی تلفن دستی مرتب نگاه می کنند، و مطمئن هستند اگر خبری بشود دولت از طریق رسانه ها آنها را آگاه خواهد کرد. اما در ایران اوضاع کمی متفاوت است. بی اعتمادی مردم به رسانه ها خود عامل محرکی برای جستجوی خبر است، چه در میان تارنماهای فیلتر شده، چه از راه ماهواره ها، و چه از راه کتاب ها و روزنامه هایی که از وزارت ارشاد جان سالم به در می برند. مردم ایران می دانند که اخبار رسانه ها جعلی است (اگر چه متاسفانه برخی گمان می کنند اخبار رسانه های خارج از ایران جز این است). این نشانه و انگیزه خوبی است برای زنده نگه داشتن کتاب و کتابخوانی. کار اول سرمایه گذاری است. باور کنید خریدن کتاب به اندازه خواندن آن اهمیت دارد. حضور در کتابفروشی ها و زنده نگهداشتن آخرین سنگرهای آگاهی از پیش نیازهای دسترسی به کتاب برای خواندن است.

هیچ نظری موجود نیست: